Co to jest BnO?

Orientacja Sportowa from PZOS.tv on Vimeo.

Biegi na orientacje to dyscyplina sportowa. Zadaniem zawodnika jest odnalezienie w odpowiedniej kolejności rozmieszczonych w terenie punktów kontrolnych na podstawie mapy. W Biegu na Orientację obowiązuje podział na kategorie wiekowe żeńskie i męskie. Długość i trudność techniczna tras dobierana jest odpowiednio do kategorii. Najbardziej zaawansowanymi kategoriami są KE i ME – kategorie elitarne. Najmłodsi (dzieci do lat 10) biegają po trasach wyznakowanych w terenie wstążkami w kategoriach K10N i M10N. Pozostałe kategorie to odpowiednio K i M.: 12, 14, 16, 18, 20, 21, 35, 40, 45, 50, 55, 60. Oprócz pieszej i narciarskiej odmiany orienteeringu rozwijana jest orientacja dla niepełnosprawnych (w tym niewidomych !!!) oraz na rowerach górskich.

PIKTOGRAMY

W celu lepszego określenia gdzie został ustawiony punkt kontrolny stosuje się takie same we wszystkich krajach piktogramy, czyli symbole obrazkowe. Zestawienie kolejno opisanych punktów kontrolnych dla danej kategorii nazywa się opisami, które zazwyczaj przyklejone są do mapy, bądź zawodnik może je otrzymać od organizatora zawodów. Każdy opis punktu kontrolnego zawiera w kolejności:

liczbę porządkową,
kod,
kombinację piktogramów.
Oprócz informacji o ustawieniu punktów kontrolnych, opisy zawierają również informacje o:
nazwie zawodów,
kategorii jakiej dotyczą opisy,
długości trasy,
przewyższeniu,
umiejscowieniu startu,
dobiegu od ostatniego punktu do mety.

MAPA

Mapa jest podstawą biegu, ponieważ bez niej nie znajdziemy punktów i nie zaliczymy trasy. Zawodnik otrzymuje mapę w momencie startu. Miejsce startu oznaczone jest na mapie czerwonym trójkątem. Punkty kontrolne są na mapie ponumerowane i zaznaczone czerwonymi okręgami połączonymi odcinkami prostymi, meta zaś podwójnym okręgiem. Odcinek od ostatniego punktu do mety jest wyznakowany w terenie (np. linami, wstążkami), a na mapie oznaczony jest linią przerywaną. Mapa zostaje zawodnikowi na własność. Kolory na mapach oznaczają:

biały – las o dobrej przebieżności
zielony – im ciemniejszy, tym trudniej przebieżny las, drzewa, krzewy
żółty – pola, polany, łąki
niebieski – jeziora, strumienie, bagna
brązowy – warstwice, szosy, ulice, doły, wały ziemne
czarny – drogi gruntowe, ścieżki, skały, kamienie, ogrodzenia, budynki
szary – płaszczyzny skalne, budynki na mapach sprinterskich

PUNKT

Na stojaku zawieszony jest biało-czerwony lub biało-pomarańczowy lampion w kształcie graniastosłupa o podstawie trójkąta równobocznego. Kod pozwala na sprawdzenie, czy zawodnik odnalazł właściwy PK (w terenie ustawionych jest wiele PK dla różnych tras – na dużych zawodach w lesie może być ustawione ponad 200 PK). Kody zaczynają się od 31, aby nie mylić się z numeracją PK, których liczba na jednej trasie raczej nie przekracza 30. Na poprzeczce stojaka zamocowane są perforatory służące do potwierdzania w okienkach karty startowej obecności zawodnika na PK. Najczęściej w miejscu PK rozsypane jest również konfetti stanowiące ubezpieczenie na wypadek zaginięcia stojaka z lampionem, co niestety czasami się zdarza, zwłaszcza w pobliżu miejsc zamieszkanych. Perforacja powinna znajdować się w całości w okienku. W przypadku pomyłki PK należy potwierdzić w okienkach R1, R2. Nie wolno powtarzać potwierdzenia PK dwa razy w tym samym okienku. Perforatory posiadają różne układy igieł, co pozwala na sprawdzenie, czy zawodnik był na właściwym PK.
Obecnie coraz częściej na zawodach stosowana jest elektroniczna karta startowa tzw. chip. Pozwala on na dokładne odczytanie czasu zawodnika, z przebiegami z jednego punktu na drugi i stratami do najlepszego zawodnika w kategorii. Zaletą jest też to, że po przybiegnięciu zawodnika i sczytaniu jego chipa, od razu wiadomo czy zawodnik popełnił błąd w kasowaniu punktów i które ma miejsce w kategorii. W tym urządzeniu są też wady. Jedną z nich jest to, że przy punkcie może być zepsuty perforator (urządzenie przyczepione do stojaka, do niego trzeba włożyć chipa), powoduje to nie skasowanie punktu i NKL.

UBIÓR

Ubiór powinien być wygodny i nie nasiąkać wodą. Najczęściej używa się specjalnych „dresów” z dederonu lub bluz z dederonu i spodni z lycry. Na nogi zakłada się ochraniacze zabezpieczające przed podrapaniem podudzi przez jeżyny, uderzeniami o leżące w trawie kamienie itp. Wielu zawodników biega w opaskach zabezpieczających przed zalewaniem oczu przez pot. Ponadto dla zawodników używających okularów wskazane są szkła kontaktowe, gdyż czytanie mapy w okularach podczas deszczu jest praktycznie niemożliwe. Można biegać w każdym obuwiu, jednak powinno ono posiadać bieżnik umożliwiający bezpieczne poruszanie się w każdym terenie. Do biegania stosowane jest specjalne obuwie wyposażone w podeszwy z korkami, kolcami i korko-kolcami. W Polsce najpopularniejsze są czeskie buty Botas, szwedzkie Silva oraz fińskie Jalas i VJ.